Label Veilig Sociaal Klimaat

Grensoverschrijdend gedrag in de jeugdsport komt nog veel te vaak voor en haalt regelmatig de krantenkoppen. Een systematische aanpak ontbrak echter tot dusver. Toen Toon Gerbrands, algemeen directeur van PSV, in november 2020 tijdens een gastcollege in de Week van de Kindermishandeling aangaf kartrekker te willen zijn voor een Label Veilig Sociaal Klimaat, was Kiwa een van de partijen die zich meldde om dit initiatief te realiseren. De norm voor het Label Veilig Sociaal Klimaat is nu beschikbaar. 

Drie pijlers

Het label Veilig Sociaal Klimaat bestaat uit drie pijlers:

  • Alle werknemers van een club moeten terecht kunnen bij een onafhankelijke vertrouwens(contact)persoon waarbij ze in een veilige omgeving hun verhaal kunnen doen;
  • Elke medewerker is bekend met de principes van een veilig sociaal klimaat en herkent grensoverschrijdend gedrag. Medewerkers die met jeugd werken moeten in het bezit zijn van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG);
  • Een club moet beschikken over een stappenplan voor meldingen, zodat betrokkenen begeleid kunnen worden bij misstanden en de organisatie het veilig sociaal klimaat zal verbeteren.

Veiligheidsmanagementsysteem als basis 

Onderdeel van de norm is het opzetten van een veiligheidsmanagementsysteem (VMS). Dit veiligheidsmanagementsysteem is de basis voor het waarborgen van de psychosociale veiligheid van sporters en biedt handvatten voor de club en externe partijen. Om een club veiliger te maken is het van belang om behalve voor het individu ook zorg en aandacht te hebben voor een systeem waarmee dit kan worden gefaciliteerd. Het veiligheidsmanagementsysteem, zoals dit ook wordt toegepast in zorginstellingen, omvat minimaal: 

  • Een ingebedde veiligheidscultuur; 
  • Een systeem voor het melden van incidenten; 
  • Een gedocumenteerd veiligheidsbeleid; 
  • Periodiek uitgevoerde risicoanalyses (pro- en retrospectief); 
  • Het in praktijk brengen van continu en blijvend verbeteren. 

Doorlopende veiligheidsborging 

Er is sprake van een goed ingevoerd veiligheidsmanagementsysteem als alle onderwerpen en stappen uit een scorelijst met risicotaxaties aantoonbaar zijn geregeld en geborgd. Het label draagt bij aan een veilige sportclub, dient hierbij als leidraad en bevat hiervoor de bouwstenen. De toegepaste continue verbetercyclus, in de kwaliteitsmanagementtheorie bekend als de Plan-Do-Check-Act cyclus, betekent dat werken aan veiligheid niet ophoudt bij eenmalig aan de eisen voldoen. Het is een doorlopend systeem waardoor werken aan veiligheid wordt ingebed in de cultuur en de bedrijfsvoering van de club. 

Drie niveaus

Het Label Veilig Sociaal Klimaat kent drie niveaus:

  • VSK Brons: Alle ingrediënten zijn aanwezig of (in het geval van een tekortkoming) er is een plan van aanpak.
  • VSK Zilver: Is het veiligheidsmanagementsysteem al ingericht en operationeel en zijn er geen tekortkomingen, dan kan een club in aanmerking komen voor het label Veilig Sociaal Klimaat Zilver.
  • VSK Goud: Het label Veilig Sociaal Klimaat Goud kan behaald kan worden als men een draaiend en volwassen veiligheidsmanagementsysteem heeft zonder tekortkomingen of verbeterpunten.

De audits van Foundations zal als module worden aangeboden in combinatie met de audits voor een veilig sociaal klimaat. De normeisen voor een Foundation zijn vergelijkbaar met die van een betaald voetbal organisatie (BVO) voor de rubrieken 1 (Plan), 3 (Check) en 4 (Act). In rubriek 2 (Do) zijn de eisen voor de implementatie en uitvoering vanuit een foundation opgenomen. Dit betekent dat de club de aanvulling voor de Foundation kan verwerken in het veiligheidsmanagementsysteem van de club om zo te kunnen voldoen aan deze module.

Waarom certificeren? 

Naast onmisbare intrinsieke motivatie van een club kijkt de KNVB ook naar de mogelijkheden om dit op te nemen in de licentieovereenkomst. Werken aan veiligheid is hiermee niet meer vrijblijvend, maar een vereiste. Het Label Veilig Sociaal Klimaat biedt een handvat om dit te realiseren. Voordelen van certificering zijn onder meer: 

  • Continue kwaliteitsverbetering;
  • Kwaliteitsbewaking van het VMS door een geaccrediteerde certificeringsinstantie;
  • Jaarlijkse controle-audit; 
  • Voldoen aan relevante wet- en regelgeving; 
  • Beheersen van risico’s; 
  • Voldoen aan gespecificeerde eisen;
  • Aantoonbaarheid door het voeren van het label.

Het audittraject

In 10 stappen het Label Veilig Sociaal Klimaat behalen
  1. De sportclub levert contactperso(o)n(en) aan bij Kiwa (via NL.Sales.HenC@kiwa.com);
  2. Kiwa maakt een vrijblijvend offerte voor het behalen van het label;
  3. Kiwa neemt contact op met sportclub, na akkoord op de offerte, voor het inplannen van de audit (via NL.Planning.Maatschappij@kiwa.com);
  4. Kiwa stuurt een bevestiging van de auditdatum naar de sportclub;
  5. De Kiwa-auditor maakt een auditplanning en deelt deze met de sportclub;
  6. De sportclub vult de auditplanning verder aan, onder meer met de namen van de auditees;
  7. Kiwa voert de audit uit:
    1. Bij (kritische) tekortkomingen wordt een rapportblad opgestuurd, inclusief een format om een plan van aanpak voor de oplossing van de tekortkomingen op te stellen;
    2. Dit plan van aanpak wordt beoordeeld door de Kiwa-auditor;
    3. Bij een kritische tekortkoming wordt een vervolgafspraak gemaakt om te beoordelen of deze voldoende is opgelost;
  8. De Kiwa-auditor maakt een rapportage inclusief beoordeling van de (aangepaste) plannen van aanpak en/of resultaat van beoordeling kritische tekortkoming.
  9. De rapportage wordt beoordeeld door de reviewer/certificatiebeslisser van Kiwa;
  10. Rapportage en certificaat worden naar de sportclub gestuurd.

Download het stappenplan